Unieke Duitse oorlogsbarak in Hoogkerk behoed voor sloop

Zoektocht
“Bij een sloopaanvraag moeten wij nagaan of er cultuurhistorische waarde in een pand zit. Dus ik ging er naar toe, geen idee wat ik zou aantreffen. Ik bekeek het gebouw en zag dat het wel mooi in elkaar zat. Toen begon een lange zoektocht.” Taco kreeg van de heer Hoogakker van de Protestantse Gemeente een ooggetuigenverslag van de heer T. de Jong. Hij schreef hoe in 1948 het gebouw naar Hoogkerk kwam, dat het in de oorlog dienstdeed als onderkomen voor het Duitse leger bij de schijnwerperpost in Oterdum bij Delfzijl. Toen Taco dat las, wist hij dat hij iets bijzonders had gevonden. Nader onderzoek in de barak bracht bovendien allerlei Nazi-symbolen aan het licht.

Oterdum of Fiemel
Taco durft niet met zekerheid te stellen dat het gebouw uit Oterdum komt. Bij het dorpje Oterdum, dat inmiddels is verdwenen om plaats te maken voor industrie, stond alleen een schijnwerperspost. Die hadden niet veel manschappen nodig. Een dergelijke grote barak zou daarom beter passen bij het geschut dat een eind verderop in Fiemel stond. Bovendien is rondom Delfzijl heel heftig gevochten tijdens de bevrijding, dan zou de barak waarschijnlijk niet ongeschonden zijn gebleven.

Iedereen draagt bij
“De Protestantse Gemeente helpt enorm goed mee,” vertelt Taco, “alleen al de talloze potten koffie die ze hebben gezet tijdens het hele proces.” Bovendien kost deze zorgvuldige demontage meer tijd en geld, waar het anders plat kon worden gegooid. Bouwbedrijf Eldering uit Hoogkerk doet het voorwerk en Taco heeft de hulp ingeroepen van de genie van de landmacht om de demontage te doen. Die zijn af en toe beschikbaar voor maatschappelijke taken en het past bij hun opleidingstraject. “Zo draagt iedereen zijn steentje bij. Zonder de welwillendheid van met name de Protestantse Gemeente, was dit nooit van de grond gekomen.”

Uniek
Inmiddels heeft Taco ook contact gelegd met Kai Wenzel, een barakkenexpert in Duitsland. Die bevestigde dat het om een bijzondere vondst gaat. Hij kende dit type alleen van foto’s. De baraksoort met Freitragende Binder (zwevende gebinten die het dak ondersteunen) is een van de vier type barakken die de Reichs Arbeits Dienst maakte. Waarschijnlijk heeft de barak voor zijn komst naar de regio Delfzijl eerst als iets anders dienstgedaan. Bijvoorbeeld voor de Hitlerjugend. Misschien dat nader onderzoek naar de Nazi-symbolen in de barak, die vraag kan beantwoorden.

Plan
Het plan is om de barak opnieuw op te bouwen in of rond Delfzijl als herinnering aan de oorlog en de hevige bevrijdingsstrijd daar. De gemeente Eemsdelta is nu aan het onderzoeken hoe dat plan kan worden vormgegeven. Tot die tijd houdt de gemeente de barak als bouwpakket in opslag.

Bron: Gemeente Groningen