Na maanden van nadenken, geld verdelen en overleggen was op dinsdag 10 oktober voor Hoogkerkers hét grote beslismoment van Sterk Hoogkerk aangebroken. Aan welke ideeën wordt het budget van de burgerbegroting besteed? Zo’n honderd inwoners bogen zich over 41 ingediende ideeën. Aan het eind van de avond was de uitslag bekend.

Met de handen op elkaars schouders volgt een rij mensen entertainer TikTok Tammo in polonaise door de zaal van het dorpshuis in Hoogkerk. Even later staan de gezichten wat serieuzer. Aan tafels, verspreid door de ruimte, zitten groepjes van vijf of zes mensen. Op iedere tafel ligt een aantal kaarten, op elke kaart staat één van de ideeën die online ingediend zijn. Elke deelnemer krijgt drie gekleurde fiches om mee te stemmen.

Hier en daar worden handen geschud. Soms wonen mensen bij elkaar in de straat, maar ontmoeten ze elkaar vanavond voor het eerst. Samen beslissen ze wat er in hun omgeving gaat gebeuren met de 300 duizend euro die de gemeente Groningen beschikbaar stelt. Een maand lang konden Hoogkerkers daarvoor online op hun favoriete ideeën stemmen.

Het stemfestival van vanavond begon eigenlijk al twee weken eerder. In de Gabriëlflat waren mensen uitgenodigd die uit zichzelf misschien minder snel mee zouden doen aan een burgerbegroting – bijvoorbeeld omdat ze wel iets anders aan hun hoofd hebben dan nadenken over pakweg een bloembak of een glijbaan. Maar Hoogkerk is net zo goed van hen, daarom is juist ook hun stem belangrijk.
Een dag later waren de kinderen uit de wijk aan de beurt: jongens en meisjes uit groep 7 en 8 van twee Hoogkerkse basisscholen. Net als hun volwassen buurt- en wijkgenoten gingen ze met elkaar in gesprek over de verschillende ideeën.

De stemmen die tijdens de drie fysieke bijeenkomsten uitgebracht worden, wegen samen even zwaar als de ruim 1100 online uitgebrachte stemmen: wie bereid is het gesprek met buurtgenoten aan te gaan, heeft simpelweg meer invloed.

Snel overeenstemming

Vanavond in het dorpshuis werken de deelnemers rustig overleggend de vijf eerder gekozen thema’s af: Sport & bewegen, Kinderen & jongeren, Verkeer, Veilig Hoogkerk en Groen Hoogkerk. Bij elk thema horen een stuk of zes ingediende ideeën. Aan veel tafels is snel overeenstemming. ‘Jij vindt toch ook dat de speeltuin moet blijven?,’ vraagt een vrouw aan een tafelgenoot. Die knikt en legt zijn fiche op de speeltuin-kaart.

Soms is er verdeeldheid, maar de deelnemers zijn goed in staat om uit te leggen waarom ze iets belangrijk vinden. En zo nu en dan moet er gewoon even wat met fiches geschoven worden, want alleen als de tafel het unaniem eens is over drie ideeën, telt de stemronde. Een man wijst: ‘Als jij die van jou hier neerlegt, leg ik die van mij daar.’

‘Ik wil graag dat er ideeën uitgevoerd worden die op de lange termijn impact hebben,’ zegt Frank uit Gravenburg. Hij probeert het plan voor een outdoorgym in zijn buurt erdoor te krijgen. Een aantal van zijn buurtgenoten heeft zich verspreid over de tafels, een slimme
tactiek.
‘Ik kom uit Hoogkerk, dus ik stem niet zo snel op een idee in Gravenburg,’ zegt een tafelgenoot, terwijl hij zijn armen over elkaar doet. Frank legt uit waarom de komst van de outdoorgym zo belangrijk is voor zijn buurt, waarna zijn buurman begrijpend knikt. ‘Ik gun ‘m jou, dus ik zet mijn kleur erop.’ Zo zijn vanavond veel meer mensen bereid een stem uit te brengen zonder eigenbelang.

Ideeën wegen en bespreken

Ook bij de basisschoolkinderen is het een kwestie van elkaar overtuigen en naar elkaars argumenten luisteren. Na een pleidooi van twee tafelgenoten schuift een meisje toch maar haar fiche naar een andere kaart. De twee anderen geven elkaar een high five.  ‘Best vervelend om het niet met elkaar eens te zijn,’ zegt een van hen.
‘Een basketbalveld is voor iedereen, maar een glijbaan is alleen leuk voor mensen die het kunnen betalen om naar het zwembad te gaan,’ zegt iemand in de Gabriëlflat. Zo wordt elk idee gewogen en besproken. Veel mensen hebben kinderen, dat heeft invloed op hoe ze naar hun omgeving kijken. ‘Normaal heb je geen flikker te zeggen, maar hier heb je echt inspraak,’ zegt een man tevreden.

Voor de kinderen uit groep 7 en 8 is het soms makkelijk. Als ze moeten kiezen tussen eten voor mensen in armoede of het uitbreiden van de historische haven, hoeven ze niet lang na te denken. ‘Normaal mogen we nooit ergens op stemmen,’ zegt een meisje. ‘En grote mensen stemmen altijd op andere dingen dan wij.’

‘Twee ideeën in één wijk vind ik wat veel van het goeie,’ zegt Carel in het dorpshuis. Zijn buurman knikt. Dit is een mooi idee, maar het is wel een enorme hap uit het budget.
Een man zoekt op de grond naar een gevallen fiche. Er rollen hier duizenden euro’s over de vloer, merkt iemand anders lachend op.

Leon diende maar liefst negen ideeën in. Vanavond moest hij zijn plannen soms stevig verdedigen. ‘Ik had bedacht om bij de Ruskenveense plas meer zwemvoorzieningen te maken, dan kan het openluchtzwembad dicht. Bleek ik aan tafel naast de voorzitter van dat zwembad te zitten.’ Hij lacht. ‘Een hele aardige man. Je kunt het best met elkaar oneens zijn, zolang je het gesprek maar aangaat.’

Spanning

Rond half 11 zijn in het dorpshuis de stemmen geteld. Samen met de stemmen die de mensen in de Gabriëlflat en de kinderen uitbrachten, en de online uitgebrachte stemmen, leveren ze per thema een aantal winnende ideeën op.

GroenLinks-wethouder Mirjam Wijnja klimt op het podium. ‘Het voorbeeld van Hoogkerk gebruik ik overal, we zijn er heel trots op,’ zegt ze tegen de zaal. ‘Dit lukt alleen als er veel inwoners betrokken zijn bij hun eigen leefomgeving, en bereid zijn iets te doen. Ik vind het mooi om te zien hoeveel energie hier is. Net als in de politiek kan niet alles, daarom is het
belangrijk dat je het gesprek goed weet te voeren. Dan heb je het samen over waar het over zou moeten gaan.’

Mensen trommelen op tafel, je voelt de spanning in de zaal als de wethouder een voor een de winnende ideeën opnoemt. Soms hoor je een teleurgestelde zucht als een idee afvalt, of gejuich als een plan doorgaat.
Als de avond eindigt, laten sommige Hoogkerkers weten al een idee voor volgend jaar te hebben. Want ook dan komt er weer een burgerbegroting. De zestien winnende ideeën van 2023 zijn te vinden op sterkhoogkerk.nl, in 2024 worden ze uitgevoerd. Zo wordt Hoogkerk mooier, fijner en sterker, dankzij de directe invloed van inwoners.

Door: Chris Zwart
Foto kop: Indieners van de ideeën door Bert Lanting
Foto Overleggen: Peter de Kan